Sức khỏe, đời sống: Nguy cơ ung thư từ chế độ ăn uống

Ung thư đang trở thành gánh nặng lớn tại các quốc gia trên thế giới, đặc biệt là các nước nghèo và các nước đang phát triển. Thêm vào đó, thực trạng ung thư ở Việt Nam ngày càng gia tăng trên phạm vi cả nước và đòi hỏi sự quan tâm của toàn xã hội.
Phần lớn ung thư không phải do di truyền. Tuy nhiên, ung thư cũng là một bệnh có liên quan tới gen và nguồn gốc là do sư thay đổi AND, chất mang thông tin di truyền với những tế bào chuyển dạng từ tế bào bình thường sang tế bào ung thư. Quá trình phát triển ung thư là quá trình biến đổi ác tính tế bào. Tế bào đột biến có thể do di truyền hoặc do yếu tố nội sinh hoặc ngoại sinh. Các yếu tố liên quan tới thực phẩm, dinh dưỡng và hoạt động thể lực ảnh hưởng tới chu trình này và do vậy tác động tới sự phát triển và nhân lên của tế bào.
Một số thành phần trong thực phẩm và chế độ dinh dưỡng không hợp lý được coi là nguy cơ phát sinh một số loại ung thư. Điều đó cũng có nghĩa là một số đồ ăn và thức uống, thành phần của chế độ ăn, phương pháp sản xuất thực phẩm, quá trình bảo quản và chế biến có liên quan tới sự phát triển của một số loại ung thư. Bản thân thực phẩm không gây ung thư nhưng các chất bảo quản, các chất trung gian chuyển hóa, các tạp chất và các chất sinh ra từ nấm mốc là nguyên nhân dẫn tới ung thư. Đặc biêt, ngày nay người ta còn thấy sự mất cân bằng các thành phần trong chế độ ăn, ăn nhiều chất béo quá làm tăng nguy cơ ung thư. Có khoảng 30% số trường hợp ung thư phát sinh liên quan đến chế độ ăn uống.
Cụ thể về thực phẩm có thể kể đến như: Món dưa muối. Bình thường trong rau cải, hàm lượng nitrit chỉ ở dạng vết nhưng khi muối dưa thì hàm lượng nitrit tăng lên do quá trình vi sinh khử nitrat có trong rau thành nitrit. Khi dưa bị khú thì hàm lượng nitrit tăng cao nhất. Trong cơ thể, các nitrit sẽ tác dụng với amin bậc 2 có trong một số thức ăn như tôm, cá, đặc biệt là mắm tôm tạo thành hợp chất nitrosomin. Đây là chất gây ung thư mạnh trên thực nghiệm. Chính vì thế bạn nên hạn chế ăn dưa muối, đặc biệt là dưa khú.Hay nâm mốc Aspergillus Flavus thường có ở gạo và lạc bảo quản không tốt, tiết ra chất độc tố có tên aflatoxin gây ung thư gan.
Hơn nữa, ngoài thực phẩm, chế độ ăn không hợp lý cũng có thể gây ung thư. Thức ăn có nhiều chất béo động vậ gây tăng nguy cơ ung thư vú, ung thư tiền liệt tuyến và ung thư đại thực tràng. Trái lại chế độ ăn nhiều rau xanh, hoa quả và nhiều chất xơ có thể làm giảm nguy cơ sau này. Nhìn chung, một chế độ ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng thông thường cần đầy đủ dinh dưỡng, giàu vitamin, thêm rau xanh, chất xơ: nhiều cá, ít thịt; nước, dầu thực vật, tăng cường rau quả tươi và nước ép trái cây, là chế độ ăn khoa học để ngừa bệnh tật.