Diễn đàn bất động sản: Khai thác cát tại Khánh Hòa và báo động về khai thác quá

Cát là tài nguyên không thể tự phục hồi. Tình trạng khai thác cát tại Khánh Hòa ở mức báo động hiện nay là mối nguy lớn đối với cuộc sống của bà con nơi đây. Mặc dù UBND tỉnh Khánh Hòa đã có nhiều chỉ thị, nhiều văn bản chỉ đạo công tắc tăng cường quản lý và giám sát hoạt động khai thác khoáng sản nơi đây nhưng tình trạng khai thác trái phép vẫn tiếp tục tái diễn.

1. Thực trạng khai thác cát tại Khánh Hòa

Tình trạng khai thác cát tại Khánh Hòa đang ở mức báo động. Theo thông tin tiếp nhận được, tại các địa phận gần sông như khu vực sông Cái, thuộc xã Diên Thọ, huyện Diên Khánh hoặc xã Sông Cầu huyện Khánh Vĩnh có dấu hiệu khai thác cát trái phép.
Cụ thể, các cơ quan chức năng phát hiện tại hai địa phận nói trên có các vật dụng hút cát, các vòi nhựa để lại rất nhiều ở khu vực tập kết. Đang là ban ngày nhưng các đối tượng vẫn để dụng cụ lại một cách ngang nhiên. Sau đó, điều khiển ghe, cắm vòi tiến hành hút cát dưới lòng sông lên. 
Thực trạng khai thác cát đáng báo động tại Khánh Hòa[/caption]
Khi thấy lực lượng chức năng đến thì các đối tượng liền dừng hút cát rồi điều khiển ghe ngược về phía huyện Khánh Vĩnh. Theo phản ánh của nhiều người dân địa phương, lưu vực sông ở đây cát nhiều nên các đối tượng thường xuyên tổ chức khai thác. Họ bỏ tiền thuê nhân công ngày 500.000 đồng, đêm 1 triệu đồng để trực tại trụ sở UBND xã. 
Vì đoạn đường từ Ủy ban xã đến nơi khai thác khá xa nên nếu có động tĩnh gì là họ sẽ gọi điện thông báo cho đối tượng đang khai thác. Do được báo tin trước nên các đối tượng ngay lập tức dừng khai thác khiến các cơ quan chức năng khó phát hiện ra.
Kết quả thống kê vào đầu tháng 9 năm 2022 tại huyện Diên Khánh, Khánh Hòa cho hay: Huyện đang tạm giữ 15 ghe hút cát với tổng cộng 22,5m3 cát đã khai thác. Trong đó, có 3 ghe đã bị đánh chìm và hiện không thể trục vớt.
Riêng tại vùng giáp ranh giữa huyện Diên Khánh với huyện Khánh Vĩnh cơ quan chức năng còn phát hiện ra nhiều vụ việc khai thác cát không hề có giấy phép gây nguy cơ sạt lở lớn đối với các hộ gia đình sống kề bên. Vấn nạn khai thác cát tại Khánh Hòa đang là mối nguy lớn.
Ở hạ lưu sông cái - tại địa phận chảy qua thành phố Nha Trang tình trạng khai thác cát trái phép cũng tiếp tục tái diễn. Phường đã phát hiện và xử lý 15 trường hợp vi phạm. Riêng phường Ngọc Hiệp phát hiện ra 7 ghe hút cát đang hoạt động trên sông Cái. Còn xã Phước Đồng phát hiện được 7 đối tượng khai thác đất cát không có giấy phép. Tại xã Vĩnh Thái, các cơ quan chức năng đã kiểm tra và phát hiện 2 phương tiện khai thác cát trái phép cùng 500m3 cát để chờ xử lý theo quy định của pháp luật.
Không chỉ ở những địa bàn nói trên, tình trạng khai thác cát tại Khánh Hòa đang diễn ra một cách tràn lan và đáng báo động gây nhiều nguy cơ lớn: sạt lở, lũ cuốn. Ở đông có sông lớn, trữ lượng cát nhiều là ở đó có “cát tặc” hoạt động. Mặc dù các cơ quan chức năng đã vào cuộc nhưng thực trạng này vẫn chưa bị chặn đứng hoàn toàn.

2.Vì sao thực trạng khai thác cát tại Khánh Hòa chưa kiểm soát được

Khai thác cát tại Khánh Hòa đang là vấn nạn. Tài nguyên cát không phải là vô tận và không thể tự phục hồi. Nếu tình trạng khai thác tiếp tục tái diễn như hiện tại sẽ dẫn tới nhiều nguy cơ lớn. Câu hỏi đặt ra là vì sao khai thác cát lâu ở đây chưa thể kiểm soát được?
Cần có chế tài mạnh hơn đối với các trường hợp vi phạm[/caption]
Theo chia sẻ từ UBND tỉnh Khánh Hòa, việc khai thác, mua bán, vận chuyển khoáng sản, cát để làm vật liệu xây dựng đang diễn ra trên địa bàn nhiều huyện, nhiều xã. Nguyên nhân của thực trạng này là do một số địa phương công tác chỉ đạo, kiểm tra, việc giám sát chưa chặt chẽ. Một số đối tượng vi phạm sau khi bị phát hiện thì việc xử lý chưa nghiêm minh. Thêm nữa, công tác bảo tồn, bảo vệ khoáng sản chưa được chú trọng đúng mức.
Mặt khác, phương tiện hỗ trợ cho việc đi tuần, truy bắt các đối tượng khai thác cát trái phép còn thiếu. Ví dụ như tại huyện Diên Khánh, cả huyện chỉ có một ca nô đi tuần duy nhất. Trong khi đó, “cát tặc” ngày một nhiều, thủ đoạn tinh vi, manh động, sẵn sàng chống đối bằng nhiều thủ đoạn. Một số đối tượng khai thác cát tại Khánh Hòa khi bị phát hiện sẵn sàng đánh chìm phương tiện hoặc nhảy xuống sống để trốn hoặc điều khiển phương tiện bỏ chạy.
Bên cạnh đó, quy định về việc xử phạt hành chính trong lĩnh vực khai thác cát nói riêng khai thác tài nguyên nói chung không ghi rõ hình thức xử phạt với đối tượng vận chuyển, mua bán, tàng trữ…. Điều này cũng gây khó khăn không nhỏ cho các cơ quan chức năng. Hơn nữa, mức xử phạt hành chính đối với các vi phạm nói trên còn thấp nên không đủ sức răn đe và ngăn chặn các đối tượng.
Khai thác cát tại Khánh Hòa đang ở tình trạng báo động. Nếu các cơ quan chức năng không vào cuộc kịp thời sẽ dẫn đến nhiều hệ lụy nghiêm trọng. Rõ ràng, chúng ta cần chế tài mạnh hơn, cần có hình thức xử phạt nặng hơn đối với các đối tượng vi phạm. Có như thế, tài nguyên khoáng sản nói chung, tài nguyên cát nói riêng mới được bảo vệ và khai thác đúng mục đích.